Oostwaarts met JS – De graaf en zijn docu

Ik ben gelukkig! Iemand heeft plaatjes gemaakt bij mijn vertaalwerk! Beter nog, een heuse documentaire! Wat ben ik Jaap Scholten dankbaar, en ook de VPRO, en het internet, en iedereen die het mogelijk heeft gemaakt dat er een beelddrager bestaat die een oud, geschreven verhaal illustreert, bij vlagen zelfs tot leven wekt. En dat ik als vertaler van de hier beschreven aristocratische auteur voor de duur van dit Scholtensiaanse reisverslag niet eenzaam ben in mijn pogingen een vergane wereld tot leven te roepen.  Kijk naar mijn juli-blog voor de introductie van de graaf en zijn boek.

Voor wie nog steeds in het duister tast, het zit zo:
Er is een documentaire met de titel Noblesse Oblige, die een paar dagen geleden op de Nederlandse tv werd getoond in het kader van de zesdelige serie “Oostwaarts” die afgelopen jaar als een beeldend reisverslag is gemaakt door de schrijver Jaap Scholten. Deze eerste aflevering gaat over de herontdekking, heropleving, her-idealisering van de Hongaarse (en voornamelijk Transsylvaanse) aristocratie in de afgelopen twee decennia.
Ik heb ‘m inmiddels op mijn laptop bekeken, en danste van vreugde een Weense wals in mijn huiskamer. Is er sprake van een renaissance van de Transsylvaanse aristocratie? Werkt de adellijke Zevenburgse lobby zo goed? Of is het een almachtig geregisseerd samenlopen van omstandigheden, dat ik dankbaar omhels?

Beste meneer Scholten: ik ken u alleen van drie meter afstand en vond u de eerste keer dat ik u zag (Pótkulcs, 8 juni 2007) niet zo sympathiek omdat u overmoedig was en lompe dingen zei toen u geinterviewd werd over uw ervaringen in Hongarije, maar nu ben ik heel erg blij met u.
Respect voor uw tocht en uw verslag! Hopelijk kan ik u een keer persoonlijk de hand drukken. Op zijn laatst als deze Bánffy-vertaling gepubliceerd is. Wellicht kunnen we samen een feestje organiseren in ons geliefde Boedapest. U als schrijver en documaker, ik als vertaler.
P.S. Ik treur niet over niet bestaande gemiste kansen, en toch moest ik bij de aanblik van o zoveel bekende filmlocaties even diep zuchten: had ik maar mee kunnen reizen voor het maken van die docu. U weet erg veel, maar ik had u nog zoveel meer kunnen vertellen! Ik had kunnen tolken en vertalen! Ik had zelfs kunnen uitleggen dat je mensen niet zomaar allemaal tutoyeert. Zelfs niet op het platteland van Transsylvanië…

————————–

(Niet zo) vers van de pers: inmiddels is Scholtens roman Kameraad Baron verschenen. Ik zag het boek voor het eerst op de niet zo officiele maar wel zo persoonlijke presentatie ervan op de residentie van de Nederlandse ambassadeur in Boedapest. De auteur las twee hoofdstukken in Engelse vertaling voor, zodat de bijeengekomen belangstellenden het ook konden volgen – veel van hen hadden een belangrijke rol gespeeld in het schrijfproces of als personages in het boek dat op feiten gebaseerd is, en waarin sfeerbeschrijvingen slechts het decor vormen voor een maar al te realistische en pijnlijke episode in de geschiedenis van de Hongaarse aristocratie en daarmee in het historisch bestaan van heel Midden-Europa. Na de twee Engelstalige hoofdstukken gehoord te hebben in het “Kazachstaans” Engels van de schrijver, kan ik nauwelijks wachten tot ik de kans krijg de originele en complete tekst te lezen. Ik was ontroerd door wat ik hoorde, geraakt door de toewijding van de auteur.

Er lag een dik pak januarisneeuw rondom de feestelijk verlichte villa, en het vele blauwe bloed op de boekpresentatie droeg absoluut bij aan de uniciteit van het gebeuren. Ik had geen last van kritische oprispingen, hemel zij dank. De hele avond was een soort déja vu van sprookjesachtige nostalgie.
Het was waarachtig zelfs heel even alsof ik IN mijn vertaling rondwandelde….!

En los van dit alles: het zigeunerorkest dat op die avond speelde was Fenomenaal!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *