Ik kwam het woord Burkus tegen. Mijn Nederlandse socialisatie dreef mijn gedachten meteen richting Noord-Afrika en contreien, maar nee.
Het onbekende Hongaarse woord bleek “Duits” te betekenen. Maar veel Hongaren kennen dit woord helemaal niet! In ‘normaal’ Hongaars is een Duitser namelijk gewoon ‘Német’.
Ik citeer (een stukje uit een twist over een mogelijk illegitiem regeringsbesluit in Hongarije ten tijde van de dubbelmonarchie, zo rond 1900:)

 “– A katanák dalgáról nem is beszélek, tán a burkus miá kellett, de az, hogy kereskedelmi szerződésekről is tárgyalásakba fagtak, az alkatmányas sérelem, igenis al-kat-má-nyas sérelem még az magak kiegyezése szerint is!”

Hoe het etymologisch zit, is me nog niet helemaal duidelijk, maar burkus is in ieder geval een verzamelwoord voor Duitsers, en volgens de Hongaarse  Wikiweethet betekent het woord zelfs Pruis. 
Het wordt al heel lang gebruikt, al in de prachtige middeleeuwse volksverhalen over de grote koning Mátyás en de Duitse koning (a burkus király). Ik dacht eerst dat het een soort oud equivalent van moffen was, maar dat bleek een lelijk misverstand.
Burkus is veel neutraler, gezelliger, broederlijker.
Eigenlijk gebruikt men het in het algemeen voor iedereen die Duits spreekt en ten westen van de Leitha woont, dat wil zeggen in Oostenrijk, Duitsland of de verwante taalgebieden.

Overigens is dit woord nog niet de lastigste hap uit deze zin. 
Een tikje lastig was “miá” (miatt), maar echt lastig is vooral het dialect. Dat valt mijns inziens nauwelijks te vertalen. (Maar misschien kom ik hier nog op terug, als ik een aanval van onbeheersbare scheppingsdrang krijg).
Ik heb het ergens anders op een andere manier gecompenseerd. Als je in je vertaling een Nederlandse dialect gebruikt, geef je al gauw de sfeer van wat dommige, onkundige, norsige en beperkte mensen. Onterecht, maar waar. Zelden breng ik een dialect over in vertaling. Wel (zoals in dit geval) de heetgebakerde, rebelse sfeer, de onbesmuikte woordkeus, dat wel.

Lastig in dit stukje (en in de hele roman) is de historische achtergrond, die tot in details wordt aangehaald. De achtergrond van dit speciefieke stukje heb ik inmiddels onder de knie, tot mijn grote trots.
Wel heb ik op onberekenbare momenten last van grote twijfel over het nut van deze kennis. Gaat er over honderd jaar een Chinese vertaler iets doen met de literair geformuleerde details van een hevige discussie in de Nederlandse regering? Nee toch?